خروج واگن‌های صادراتی از ریل؛ قطارهایی که به سمت ایستگاه دلالان تغییر مسیر می‌دهند

در گفت‌و‌گو با بازار مطرح شد؛

مسیر ریلی دیگر ارزان نیست

محمدحسین روشنک، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و تاجیکستان: طرح واگذاری تامین واگن به بخش خصوصی اگر چه با موافقان بسیاری همراه بود اما به دلیل نظارت‌های ضعیف و عدم شفافیت لازم امروز به یکی از موانع جدی در مسیر صادرات تبدیل شده است.

حمل و نقل ریلی یکی از مقرون به صرفه ترین مسیرها برای کالاهای صادراتی است، متاسفانه هرج و مرج در حوزه قیمت گذاری و جولان دلالان موجب شده تا هزینه صادرات ریلی برای صادرکنندگان گزاف تمام شود.

برخی شرکت‌های تأمین واگن به ازای هر واگن ۳ تا ۴ هزار دلار از صادر کننده طلب می‌کنند که این هزینه به غیر از هزینه‌هایی است که براساس مسافت جابه جایی بار باید صادرکنندگان پرداخت کنند. دریافت این مبالغ غیررسمی بوده و در هیچ جایی نیز ثبت نمی‌شود!

چهار سال پیش عده‌ای از تاجران یک درخواست «ناشیانه» به وزارت راه و شهرسازی دادند که واگن‌های صادراتی آزادسازی شود لذا این افراد اکنون خود واگن اجاره می‌دهند، اما مسئله اینجاست که راه‌آهن بودجه واگن‌ها را از دولت می‌گیرد، اما در تأمین واگن‌ها مسئولیتی متقبل نمی‌شود و وزارت راه نیز از این درخواست ناشیانه، سوءاستفاده کرد.

در آن زمان راه آهن هم از این مسئله استقبال کرد، چرا که وظیفه‌ای را که برای آن بودجه دریافت می‌کند، به بخش خصوصی واگذار کرد از این رو ریشه مشکل دریافت هزینه‌های غیررسمی نجومی از صادرکنندگان استان به همین واگذاری برمی گردد.

البته این مسئله به منزله نفی مسئولیت وزارت راه وشهرسازی و راه آهن در این حوزه نیست و آن‌ها هم باید به طور جدی به بحث هزینه‌های گزاف تأمین واگن‌های صادراتی ورود کنند.

دغدغه ناتمام

امروز افرادی خارج از کشور در حال تصمیم گیری برای واگن‌های صادراتی ما هستند که دود این مسئله به چشم صادرات کشور می‌رود.

مشکل کمبود واگن برای حمل کالای صادراتی هنوز وجود داشته و این دغدغه برای صادرکنندگان از بین نرفته است، افزایش قیمت واگن هزینه تمام شده کالاهای ایرانی در کشورهای صادراتی را افزایش می‌یابد و لذا در چنین شرایطی قدرت رقابت کالاهای داخلی کاهش می‌یابد و این موضوع در نهایت به ضرر تولید کننده تمام می شود.

با وجود اینکه تجربه تأمین واگن توسط بخش دولتی و خصوصی را داریم، اما متأسفانه هیچ کدام موفقیت آمیز نبوده اند و باید اعتراف کرد متأسفانه ذی نفعان بخش خصوصی و دولتی در سیستم نفوذ کرده و اجازه اصلاح وضعیت تأمین واگن‌ها را نمی‌دهند.